Goed Maken ❤️

Goed genoeg (Arendt 2)

Als punk researcher ben ik nooit zeker van de waarde van mijn onderzoek. Daar doe ik heel stoer over, maar -zoals Miriam Rasch me duidelijk maakte- onderzoek krijgt pas betekenis als het kunt delen; als je je conclusies kunt uitleggen en onderbouwen. Een gevoel is niet genoeg. Gelukkig wezen verschillende mensen me toen op het werk van Hannah Arendt. ‘Het is tijd, je moet het gaan lezen.’

Wat is het goede?

Ik vroeg in mijn onderzoek 50 mensen naar het goede en stelde ze allemaal dezelfde 10 vragen. Doel was uit te vinden wat Het Goede is, want de definities die ik aantrof in de designwereld vond ik vaak onbruikbaar. En wat bleek: het goede is persoonlijk; het is voor iedereen anders. Er is dus geen definitie te geven.

De conclusie:

  • Wat is het goede?
  • Het antwoord bestaat niet.
  • Jouw antwoord bestaat wel.
  • Jullie antwoord moeten jullie vinden.
  • ‘Wat is het goede?’ kun je niet beantwoorden, je kunt het alleen blijven vragen.
  • En dat is goed, zo raakt het nooit afgevinkt.

We moeten voortdurend elkaars ideeën over het goede leren kennen en bespreken. Dan kunnen we goed samenwerken of samen leven. Dat voelt logisch, maar is het ook waar?

Hannah Arendt

Het werk van Arendt is zo indrukwekkend dat ik het bijna niet durf te gebruiken voor mijn wat ik doe. Arendt: ‘Het handelen waarin ik toon wie ik ben, is een risicovolle onderneming, waarvan de uitkomst zich tegen me kan keren.’ Precies, wie denk ik wel niet of dat ik ben? Op hoop van zegen deel ik de verbanden die ik zag:

Handelen

Arendt onderscheidt 3 soorten activiteiten:

  • Arbeid: is een noodzaak (leven, levensonderhoud)
  • Werk: heeft nut (in een kunstmatige omgeving, productie)
  • Handelen: heeft/geeft zin (in de maatschappij, relaties tussen mensen)

Handelen is belangrijk om samen een maatschappij te kunnen vormen. Handelen is de (start van) de dialoog. In dit geval: gesprekken over het goede in ons werk.

Pluraliteit

Een belangrijk uitgangspunt in de dialoog is het feit dat alle mensen verschillend zijn. Arendt noemt dat pluraliteit. In de gesprekken over die verschillen ontstaat het samenleven: het is menselijk meningen uit te wisselen. Tegelijk is het menselijk de relaties in stand te houden. Dat laatste is essentieel: doel is dus niet gelijk te krijgen (dat gaat over heerschappij), doel is samen tot overeenstemming te komen (gezamenlijke macht). Goed genoeg is soms het hoogst haalbare, een compromis, zodat we in relatie blijven.

Macht

Door gezamenlijke ideeën ontstaat macht. Arendt ziet macht als iets positiefs: macht zet in gang en maakt mogelijk; het verenigt en inspireert en zorgt voor goede verandering. En belangrijk: als macht tot regels leidt, eisen die nooit gehoorzaamheid (dat is heerschappij); het gaat altijd over vrije instemming.

Gesprekken over het goede

Ik kon bijna niet meer ademen. Arendt verwoordde al lang geleden wat ik voelde en vermoedde. Uiteraard is haar werk oneindig veel complexer dan het mijne. Maar ik veroorloof me toch een paar conclusies waar ik mee verder kan:

  • Het is belangrijk je gedachten en vragen te delen en bespreken. (Handelen)
  • Het is belangrijk niet zomaar regels -zo doen we het- te volgen. (Geen vanzelfsprekende gehoorzaamheid)
  • Door te praten kom je samen tot verandering en nieuwe regels, op grote (politiek, de wereld) en kleine schaal (je project, je bedrijf of organisatie). (Handelen)
  • Zo oefen je samen macht uit.
  • En die macht kun je alleen behouden door steeds in gesprek te blijven.
  • Zo maak je een maatschappij, waarin de verschillen tussen mensen juist van waarde zijn. (Pluraliteit)

Dus?

We blijven in gesprek en bewegen samen, als spreeuwen. En dan komen we steeds tot iets (voor nu) dat goed (genoeg) is. Dus wat is Het Goede? Laten we het er steeds weer over hebben. En stuur me een bericht als aanvullingen of opmerkingen heb, graag! Delen is leren.

Hulde aan Hannah Arendt, ik maak een diepe diepe buiging en zal flink blijven studeren op haar werk. (En ik hoop dat mijn lezers zich niet tegen me zullen keren.)

Hannah Arendt:

(Foto: Lamiot)