We zijn ons vermogen tot handelen verloren aan big tech

Af en toe als je omhoog kijkt zie je een satelliettreintje. Van Musk. Die treintjes zijn Starlink satellieten waarmee Musk de mensen van internet voorziet. Maar dat internet is niet voor iedereen. En de vraag of die satellieten sowieso moeten worden gelanceerd is niet gesteld. Onze gezamenlijke ruimte is niet echt van ons allemaal.

Hannah Arendt maakt in het beschrijven van de menselijke activiteit onderscheid tussen drie soorten activiteiten.

  • We arbeiden. We verzorgen onszelf. Arbeiden gaat over het biologische proces van het menselijk lichaam en is het leven zelf. Het is noodzakelijk.
  • Werken schept de wereld van de kunstmatige dingen en is de conditie van het zijn in de wereld. We maken wat we nodig hebben om in de wereld te zijn. We bouwen huizen, wegen en lossen problemen op. Werken is nuttig.
  • Handelen voltrekt zicht tussen mensen en correspondeert met de conditie van de pluraliteit: de verschillen tussen mensen. De aarde wordt bewoond door mensen en niet door De Mens. In het handelen vindt zelfonthulling plaats. Handelen is zinvol.

(Vrij geciteerd uit De werelden van Hannah Arendt – Joop Berding)

Deze drie activiteiten vormen een hiërarchie: we beginnen met arbeiden, dan gaan we werken en komen ten slotte -als alles op orde is- tot handelen.

Het handelen is een sociaal proces: je kunt dingen denken, maar pas als je jouw gedachten deelt met anderen kan het leiden tot verandering. Als meer mensen meedenken en meedoen kun je samen de samenleving vormgeven zoals jullie samen denken dat het moet.

Voor een maatschappij is handelen essentieel: zonder handelen verandert er niets. 

  • We denken vaak dat werken tot verandering leidt: er in probleem, we analyseren het en lossen het op. In onze rationele maatschappij geloven we graag dat een probleem rationeel te benaderen is: het toeslagenschandaal los je op door eerlijk en weloverwogen procedures te volgen. Niemand is verantwoordelijk, het systeem is dat. De oplossing is immers neutraal en navolgbaar. Dit geloof is echter vals: een probleem analyseren en en de oplossing uitrekenen leidt tot oplossingen die binnen de bestaande kaders passen. En dus niet tot wezenlijke verandering. De toeslagenouders zijn er niet mee geholpen.
  • Handelen leidt wel tot verandering. Maar het is risicovol: je weet niet alles maar handelt toch. We geloven de toeslagenouders en compenseren ruimhartig. En iemand maakt die call. Veel beter.

Handelen is dus essentieel voor een maatschappij die klopt. Handelen is nooit klaar: voortdurend zijn er nieuwe situaties die een ingreep nodig maken. Omdat je jezelf verbindt aan de handeling en de uitkomst vindt in het handelen zelfonthulling plaats. En belangrijk: handelen is onomkeerbaar en kan zowel goed als slecht aflopen.

Aan de bak

En we moeten aan de bak: we zijn door het kapitalisme en de broligargie gereduceerd tot slechts arbeidende wezens. Onze activiteiten bestaan alleen nog uit zelfverzorging. We eten, drinken en wassen ons, we zijn voor ons geluk afhankelijk geworden van het kopen van de mooiste nieuwste producten en voor het onderhoud van ons zelfbeeld en het amuseren van ons brein klik klik klikken we de sociale media door. Alles is basis en alles een biologisch proces.

Gelukzaligheid staat centraal, en onze economie is een economie van verspilling geworden.

Wie handelen er?

Ondertussen handelen de techbro’s en hun gelijkgestemden met grote gebaren. In het begin handelden we samen en kwam er een mooie wereld aan: internet voor iedereen? Ja natuurlijk! Elektrisch rijden? Uiteraard! Maar zodra het kapitalisme er zich mee bemoeide ging het stuk. We werden een verdienmodel en de aarde een bron die je mag uitputten voor je eigen gewin.

En wij maar kopen en klikken.

In de wereld van de techbro’s is de pluraliteit ver te zoeken. Het zal dus niet vanzelf beter gaan. Het kan alleen beter gaan als wij ons losrukken uit onze arbeidende staat en onszelf onthullen door te handelen. 

Vroeger dacht ik dat dat geweldloos moest, maar daar ben ik niet meer zo zeker van. Om het geweld waarmee we allemaal fysiek en mentaal gekoloniseerd worden terug te dringen moeten we misschien maar eens wat gaan slopen. En als eerste het zelfbeeld van de broligarcen.

En zo al handelend ons eigen zelfbeeld weer herstellen.

G*tsamme.