Eén van de belangrijkste observaties waar ik tegenop loop in mijn onderzoek is dat het goede lijkt voorbehouden aan de toplaag van de culturele elite. De organisaties die gesteund door subsidies voortdurend met kunstenaars prachtige interventies ontwikkelen die reflecteren op de moderne cultuur. Mooi en belangrijk.
Ik wilde heel lang bij die elite horen, maar leek er nooit echt te passen. Tot ik een kleine subsidie van het Stimuleringsfonds kreeg. Eindelijk legit! Veel dank, ik was echt trots.
In de toekenning stond echter ook een wat zuinige zin: ‘De commissie is echter kritisch op de artistieke kwaliteit van het voorstel. Zo mist ze een visie op vormgeving en ook een visie op wat dan ‘het goede’ is vanuit de aanvrager. Daarmee is het voor de commissie lastig een beeld te vormen over de ontwerprichting en de totstandkoming van de artistieke kwaliteit van het beoogde eindresultaat.’
Ik werd er verdrietig van. De opmerking bleef als een mug rond me zoemen gedurende mijn hele onderzoek.
Inmiddels begrijp ik waarom die zin me zo bezighield (en hoe dat me enorm hielp).
Mijn opvatting over het goede is niet perse relevant voor anderen. Het gaat om eenieders eigen visie. Dat is mijn visie. Anders ben ik gewoon de volgende designsplainer uitlegt dat we maar weer eens in een paradigma shift zitten. (Wat is dat eigenlijk?!) Wie ben ik immers? Ik houd van die vragende rol, zonder antwoorden al te veel zelfvertrouwen.
Dan het woord dat me enorm triggerde: artistiek. Ik weet niet wat dat is, of hoe je dat meet. Tenminste: ik weet niet wat dat is in deze context. En ik twijfel of een hoge artistieke kwaliteit van het eindproduct erg belangrijk is of zelfs wenselijk is. Gaat het dan nog over het onderwerp of gaat het over mij?
Ik groeide bescheiden op en leerde: de wereld is groter dan het ik.
Dat ego is niet zo van belang is en mijn impact des te meer is me met de paplepel ingegoten. Ik leerde me nuttig te maken.
Papanek zegt daarover mooie dingen in Design for the real world, The cancerous growth of the creative individual expressing himself egocentrically at the the expense of the spectator and/ or consumer has spread from the arts, overrun most of the crafts, ands finally reached into design. No longer does the artist, craftsman or in some cases the designer operate with the good of the consumer in mind; rather, many creative statements have become highly individualistic, autotherapeutic little comments by the artist to himself.
En hoewel deze houding me in de high end kunst en design wereld wellicht diskwalificeert en het opschrijven ervan me heel onzeker maakt: Ik stel toegankelijk boven artistiek. Concreet boven veelbelovend. Makkelijk boven intellectueel. Ik ben er sterk van overtuigd (ok, toch ik) dat design dienend is, en verder niets. Artistiek is voor mij geen doel, alleen een (mits functioneel) bijkomstigheid.
Handgemaakt
Ik was op de geweldige tentoonstelling Tanah Merdeka van Framer Framed. Een activistische tentoonstelling vol makers met dromen en idealen. Oprecht en dringend. En vol handgemaakte signs en spandoeken. Het was geweldig indrukwekkend en van een grote schoonheid.
En ineens wist ik het. Het was alsof ik koorts kreeg, het overviel me als een lawine. Mijn werk moet juist nog veel minder high end zijn. Misschien zelfs wel anti-high end! Maar juist helder, eenvoudig en oprecht. De boodschap boven de maker.
Wie het laatst lacht…
Natuurlijk is dit een visie op de vormgeving en mijn opvatting van het goede; het ontbrak en nu is het er. Dus Stimuleringsfonds, veel dank. Door jullie opmerking vond ik het. Ik weet niet of jullie dit bedoelden, maar ik ben er blij mee.
En dus deze zomer:
- Maak het DIY broekzakboek, klein, eenvoudig en hopelijk nuttig voor jou. Printen en in je zak, raadplegen als het jou uitkomt.
- En ik ga deze zomer signs maken (hopelijk net zo mooi als die uit de tentoonstelling) die ik wild ga plakken. Kleine boodschappen die tot een korte gedachte leiden. Niet ontworpen, maar gewoon gemaakt.
Low key. Blue collar. Niks elitair. Want zo ben ik opgevoed. Nu kijken of ik het fonds in de toekomst nog eens aan boord kan krijgen.
Liefde <3